Is er verschil tussen steden en dorpen?

zondag 21 mei 2023, 15:14 uur

Op het eerste oog is deze vraag misschien eenvoudig te beantwoorden, toch lijkt het erop dat dit niet het geval is. Zijn steden en dorpen gelijk, of wanneer niet, wat is dan het verschil? Hier gaan we proberen een antwoord op te geven.

Wettelijk gezien is er geen verschil en zijn steden en dorpen gelijk aan elkaar. Klassieke stadsrechten zijn tussen 1848 en 1851 namelijk afgeschaft. Benamingen voor dorpen, gehuchten en buurtschappen worden tegenwoordig ‘gemeente’, ‘ bebouwde kom’ en ‘woonplaats’ genoemd. Echt een verschil is er dus niet meer. Of je nu in een gehucht, dorp, buurtschap of stad woont, overal kun je bij bet777.be een gokje wagen.

Verschil tussen een stad en een dorp
Het verschil tussen een stad en een dorp is nog relatief eenvoudig te benoemen, al zijn hier sinds de 19e eeuw geen definities meer voor. Het verschil werd voorheen altijd gemaakt of een stad of dorp stadsrechten had. Na de afschaffing van deze stadsrechten zijn de niet officiële criteria gekomen. Een inwonersaantal van minimaal 25.000, voorzieningen als een ziekenhuis, middelbare scholen, een station en een eigen bestuur. Ook dit geeft geen vaste kaders, er zijn dorpen als Wijchen die toch aan al deze eisen voldoen.

Verschil tussen een gehucht en een buurtschap
Het verschil tussen gehuchten en buurtschappen is ook niet eenduidig aan te geven. Een belangrijke factor bij een buurtschap of een gehucht is de omvang. Een dorp is vaak groter dan een gehucht, een gehucht is net weer iets groter dan een buurtschap. De aanwezige kerk maakt in veel gevallen het verschil. Heeft een plaats een kerk, dan mag dit een dorp genoemd worden in plaats van een buurtschap of gehucht.

Een buurtschap en een gehucht zijn benamingen van plaatsen die vaak buiten de bebouwde kom van een stad liggen en niet in het bezit zijn van een kerk. De twee termen worden vaak ook door elkaar heen gebruikt, bijvoorbeeld Bartlehiem, wat bekend is van de Friese Elfstedentocht. Sommige bronnen geven aan dat er wel degelijk verschil is. Er is sprake van een gehucht wanneer de woonhuizen dicht op elkaar gebouwd zijn. Is er meer ruimte tussen de woningen dan is er sprake van een buurtschap. De term gehucht wordt ook niet als positief ervaren, meestal wat kleinerend als een plaats die weinig betekenis heeft.

Emmeloord een stad en Ede een dorp?
Wanneer je aan de verdeling denkt tussen dorpen, steden, gehuchten en buurtschappen denk je misschien ook direct aan dialecten en talen.Waarom is Fries geen dialect en geen officiële taal? Fries is officieel vastgelegd als een taal. Een gemeente kan als verschillende benamingen worden aangeduid als, dorp, gehucht, buurtschap of stad omdat we het nu eenmaal zo noemen. Er is al 200 jaar geen wet meer die deze verdeling officieel maakt.

In Ede wonen bijvoorbeeld bijna 80.000 inwoners,hierdoor voldoet Ede ruim aan de eisen om een stad genoemd te mogen worden. Zelfs onder Edenaren zelf is er twijfel of Ede een dorp of een stad is. Emmeloord heeft vandaag de dag ruim 27.000 inwoners en wordt wel als stad gezien. Naar de maatstaven van de gemeente Noordoostpolder is hoofdstad Emmeloord wel een grote plaats. Ede is omringd door grotere plaatsen als Utrecht, Arnhem, Amersfoort en Apeldoorn.

Prachtige ‘dorpen’ in Nederland
Toch heeft Nederland een aantal prachtige plaatsen die ‘dorpen’ worden genoemd en onder deze naam ook bekend staan. Vaak wordt een dorp gezien door buitenstaanders als een plaats met een relatief klein formaat en authentieke woningen en gebouwen. Bronkhorst is een uitstekend voorbeeld van een plaats wat gezien wordt als een dorp, dit heeft het te danken aan de grootte, de uitstraling en het aantal inwoners wat het heeft.